تعلیم گرہن۔۔۔ ماسٹر صاحب ۔۔۔۔۔ڈاکٹر محمد کامران ۔۔۔۔(تیجی قسط)

تعلیم گرہن۔۔۔ ماسٹر صاحب ۔۔۔۔۔ڈاکٹر محمد کامران ۔۔۔۔(تیجی قسط)

بہت سارے لوکاں وانگوں میرا وی ایہوں مننا رہیا کہ روزگار تے نوکری دے حوالے نال جہنوں کدھرے ڈھوئی نہیں ملدی اوہ " ماسٹر" لگ جاندا اے ۔ کجھ ورھے پہلوں جدوں میں " صاحب" نوں ویکھیا تے میرا اعتقاد ہور پکا ہوگیا۔

"صاحب" دا اپنا حمام سی تے اوہنے سکول وچ وی اپنے ضروری اوزار رکھے ہوئے سن۔ اوہدی روٹین سی کہ روز اپنے ساتھیاں دے شیو کرنا، وال سدھے پدھرے کرنا تے دُپہر ویلے چھٹی لے کے گھر چلے جانا۔ اوہ بعد وچ پتا چلیا کہ صاحب شادیاں دا کھانا وی پکاندے نیں تے کدی کدار چنگا چوکھا سکول وی گھل دیندے تاکہ اگے توں چھٹی ملدی روے۔

اک دن "صاحب" طالبعلم نوں مار رہے سن تے کہہ رہے سن " ایہنوں اُتوں ویکھ کے اُردو پڑھنا وی نہیں آندا" طالبعلم کہہ رہیا سی کہ سر جی ٹیوشن تے اوہنے " محو" پڑھیا اے پر " صاحب" ہوری آکھدے سن کہ ایہہ " محُو" وے۔ ایس گل توں طالبعلم نوں مار مار کے دُنبا بنا دتا۔ دوسرے " استاداں" بڑی مشکل اوہنوں سمجھایا کہ طالبعلم ٹھیک کہہ رہیا اے۔

"صاحب" افیون کھاندے سن مگر روز ایہ آکھدے سن کہ چھڈ دینی اے پر کسے ہور کارن توں نہیں چھڈ سکدے۔ اوہ شاید ڈردے سن کہ کوئی انہونی نہ ہو جاوے۔

ڈر ساڈی گھڑتی دے نال ای ساڈے لہو وچ شامل کر دتا جاندا اے۔ ڈر دیاں کئی قسماں نیں جویں کہ معاشرتی ڈر، مذہبی ڈر، روایتی ڈر یاں معاشی ڈر۔ " صاحب" دا ڈر ایس سبھ دا مجموعا سی۔

پوری دنیا وچ ایہ حقیقت من لئی گئی اے کہ بھاویں اُچیاں اُچیاں عمارتاں بنا لوو، شاندار نصاب نافذ کر لوو، ہر سہولت دے لوو مگر جے استاد مناسب نہیں، مہارتاں نہیں جاندا، نویں علوم تے پڑھان دے طریقیاں توں واقف نہیں تے فیر ایس طرحاں دے ایم ایس ای کیمسٹری ہی پیدا ہوون گے جو اپنی شرٹ دا داغ لاون واسطے ان پڑھ دھوبی کول جاون گے۔

چنگے تے مناسب استاد بھرتی کرن لئی استاد نوں معاشرے وچ اوہدا مقام تے عزت دین دی لوڑ اے۔ میڈیا راہیں دسنا پوے گا کہ استاد ای اصل معمار ہوندا اے کوئی سیاستدان یاں کوئی ہور نہیں۔ ایویں ای لوکاں نوں یقین دوانا پوے گا جویں کرونا وچ ہر کسے نوں یقین ہو گیا سی کہ ہن اوہنے نہیں بچنا۔ اسی اپنے مردے رول دتے تے لاشاں بے توقیر کردِتیاں ، رشتے چھڈ دتے تے عبادت گاہاں بند کر دتیاں۔ ایس طرحاں دی مشہوری دے نال نال استاد دے شایان شان مراعات وی دینیان پیں گیاں۔ فیر " خلائی مخلوق" وی شاہد ماسٹر بننا چاہوے۔

ایہ گل وی دھیان جوگ اے کہ ہر پڑھیا لکھیا استاد وی نہیں بن سکدا۔ استاد بنن لئی اوہنوں بچے دی بنیادی نفسیات، پڑھان دے سو طرحاں دے طریقے، جزا و سزا دیاں تھیوریاں تے ہور کافی کجھ سکھنا ضروری اے۔ جے ایس تناظر وچ ویکھیے تے ساڈے اداریاں وچ مایوسی ای نظر آوے گی۔ کسے نوں کوئی پتا نہیں کیہ ہو رہیا اے۔ انجئنرینگ کرن توں بعد یاں بی کام کرن توں بعد استاد بنیا جاندا اے تے اوہ ساری عمر بالاں دا بیڑا غرق کردا رہندا اے۔ اوہ لوگ جہناں کول کوئی کم دی ڈگری ہے وے اوہناں دی پلے وہ ککھ نہیں۔ سِٹا ایہ نکلیا کہ " انھی پِیہ رہی اے تے کُتی چَٹ رہی اے"۔ ضروری اے کہ ویکھ بھال کے استاد بھرتی کیتا جاوے جہدے وچ اوہدا علم، متعلقا ڈگری، اوہدی مہارت، اوہدا جذبا تے اوہدا پچھوکڑ تے خاص طور تے اوہدا رجحان ویکھنا لازم اے۔ ہن وقت آگیا اے کہ اسیں بے روزگار بنان والیاں فیکٹریاں بند کر دیئے۔

سوجھواناں دا ایہ مننا اے کہ ویلے دے نال نال انسان دیاں لوڑاں تے مسائل بدلدے نیں تے ایہدے مطابق ای علم دی لوڑ ہوندی۔ نویں نویں علوم تے پڑھان دے طریقے آون نال استاد دی ٹریننگ کروانا انج ای ضروری اے جویں پانی واسطے ہائیڈروجن دے نال نال آکسیجن دی اک خاص مقدار۔

دُنیا دے ہر معاشرے وچ سبھ ایہ جاندے نیں کہ استاد ای قوم دی تقدیر بدل سکدا اے۔ نام نہاد استاد نہیں سگوں سچی مچی دا استاد جو اپنے کردار، اپنی شخصیت، اپنے علو م تے مہارت وچ اپنی مثال آپ ہووے۔ جو بے لوث، اصول پسند، سچا، مثبت سوچ دا مالک، لالچ توں آزاد تے پڑھان دا جذبا رکھدا ہوے۔ ایہو جہیا استاد ای معاشرتی خُشحالی لیا سکدا اے۔ سرکار نوں چاہیدا اے کہ ہر سطح اتے ایس اہن معاملے نوں سامنے رکھے تے کجھ کرے تاں کہ اہل لوگ اگے آون، اور جدوں اوہ ایس شعبے وچ آون تے فیر اوہناں نوں ایہ پچھتاوا نہ ہووے کہ چنگا سی اوہ اک سپاہی بن جاندے جس دی معاشرے وچ کجھ عزت ہوندی۔ جے حکومتی تے بااثر حلقیاں ایہ نہ سوچیا، مناسب استاد نہ رکھے تے فیر " صاحب" تے ساڈے کول ہے ای اسی اوہدے نال کم چلاندے رہواں گے۔

(جاری اے)