اِک سِنگا گھوڑا۔۔۔۔۔٭بالاں واسطے ناول٭

اِک سِنگا گھوڑا۔۔۔۔۔٭بالاں واسطے ناول٭

لِکھاری: مائیکل مورپورگو /ترجماکار: کرامت مُغل

میراناں ٹامس پورک اے،اوس ویلے اَٹھ کُو ورھیاں دا ہوواں گا جد میں اِک سِنگا گھوڑا ویکھیا ہوناہُن تاں ایس گل نوں وی وِیہ20 ورھے بِیت چُکے نیں۔

میں تاں دُور دُراڈے پہاڑاں وچکار وسیندے اِک نِکے جہے پِنڈ اندر جمیا پلیا جہنوں اِک قصبا ای سمجھیا جاندااے۔اِک وار ایہدے کولوں لنگھن والے پاندھیاں نوں تاں انج لگدا کہ ایتھے کوئی اُچیچتا والا کم تاں کدےواپریا ای نہیں ہونا۔ایتھے اجہیا وی کجھ نہیں ہویا ہونا جس نال لوکائی واسطے کوئی اچنبھے والی گل ہووے۔

میرے لئی تاں ایہ ای پُوری دُنیا اے جِتھے سبھ کُجھ ای اُچیچا واپردا اے،میں گھُمدیاں پھِردیاں ایتھے حیاتی دا سفر کیتا ایتھوں دے کھلرے بے ترتیب پتھر،نِکے وڈے راہ تے بجلی دے کھَنبیاں تک مینوں سبھ چیتے نیں۔میں سبھ گھراں دے وسنیکاں نوں جانن دے نال نال اوہناں دے کُتیاں تک نال جان پچھان رکھدا ہاں۔میرے کمرے دی باری توں گرجے دا مینار تے چھت وکھالی دیندے نیں۔مینوں گرمائی شاماں ویلے فوجی جَتھیاں دے پھِرن دی اُچی اُچی باریک واج وی دِل نوں بھاندی اے ۔۔۔۔ مینوں تاں گرجے گھر دی ہوا وچ جھُولدی گھنٹی نوں ویکھنا بہت سواد دیندا پر گرجے جانا میرے واسطے ہورواں جہیا مسئلا اے جے میں ایس گھمن گھیرے وچوں خُد نوں کڈھ سکدا تاں پرے ای ہو جانداتے اپنے پیو نال مَچھیاں پھڑن لئی جانا تاں مینوں بُہتا من کھِچواں جاپے۔

گرجے جاواں یاں نہ جاواں ہفتے دا سبھ توں سوہنا دیہاڑ تاں ایتوار ای ہوندا اے۔سردیاں دے موسم وچ میں تے ابا پہاڑیاں تے برف گڈی نال پھسلنا پسند کردے تے گرمیاں وچ جھیلاں اندر تیراکی کردے۔ٹھنڈے یخ جھرنیاں دے پانیاں ہیٹھ کھلو کے ہسدیاں تے خُشی نال چِیکدے کھلوتے رہندے،کدے کدار پہاڑاں تے آوارا گردی کردے تے پہاڑاں دی چوٹیاں تے اُڈاناں بھردے ایدھر اودھر تکدے،جنگلاں وچ گھمدے ہرناں ،سُوراں تے رِچھاں دےپَیڑاں( پَیراں دے نشان) دی بھال کردے۔کدی کدی سانوں کوئی جھلک وکھالی دے وی جاندی۔سبھ توں ودھیا پل تاں اوہ ای سن جدوں اسیں کسے ویلے رُک جاندے تاں جے چُفیر کھِلری شانتی دا سُکھ ماندیاں سوہنے دَرِش وچ کُجھ پل بِتا سکیے۔اسیں جنگل دی واج نوں سُننا چاہندے ساں ،میں ہوا دی سرگوشی تے بھگیاڑاں دی چنگھیاڑ نوں کولوں محسوس کرنا چاہندا رہیا۔

ایہناں سبھ نال اِک تفریحی جہی ہو جاندی۔دادی،ماں ،ابا تے میں بعدوں اَسماناں ہیٹھ ای اَرام کرن لگ جاندے۔ جد خُشی دے جذبے نال پُرچیا پہاڑاں تے گول گول گھُمدا،وار وار ساہ چڑھ جانداتے بدل پہاڑ میریاں اَکھاں اَگے گھُمن لگ جاندے اوہ سبھ چکر کھاندے ہوئے محسوس ہوون لگدے سن۔

مینوں تاں گرجے توں ودھ سکول جانا وی نہیں پسند سی پر ماں جی گرجے دے مقابلے وچ سکول دے معاملے وچ بُہتے سخت سن تے اوہناں ولوں میں کافی پریشان وی رہیا،ابا جی ایس معاملے وچ میرے نال سن اوہ کہیا کردے سن کہ کتاباں تے سکول نے ایہدا کُجھ بہتا بھَلاتے کیتا نہیں۔" پہاڑاں وچ گزاریااِک دن سکول وچ بِتائے اِک ہفتے توں ایہنوں بُہتا سکھاوے گا۔"اوہ آکھدے ہوندے سن۔پر میرے ماں جی ایس نوں مَنن توں انکاری سن۔اوہ اِک دن وی مینوں ایس سکول توں بغیر نہیں سن کڈھن دیندےبھاویں میں جِنا مرضی ڈِھڈ یاں سِر پِیڑ دِی شکایت کردا رہواں۔میں کدے وی اپنی ماں جی نوں بے وقوف نہیں بنا سکیا مینوں نہیں سمجھ وچ آندا کہ میں انج کیوں کردا رہیا۔اوہمینوں تے میریاں نِکیاں نِکیاں چالاکیان نوں چنگی طرحاں جان چُکے سن۔ اوہ ای وی جان دے سن کہ میں بے شرمی نال جھوٹھ بولاں گا تے سکول جاون لئی کوئی نہ کوئی بہانا گھڑاں گاتے اوہناں نال کھلوواں گا،نہ ای کمرہ جماعت دی چار دیواری نوں دیکھنا چاہندا ساں تے نہ ای اُستاد دے نہ مُکن والے سوالاں توں جان چھُڈا سکاں گاتے اپنیاں بیلیاں نوں تنگ کراں گا جو اکثر میں کردا ہوندا ساں۔اوتھے ای میں اپنے آپ نوں لبھ لیا اوتھے ہر روز گھنٹیاں بدھی پہاڑاں جنگلاں نوں گھُوردیاں رہن دی سدھر رکھدا ہوندا سی۔

ہر دُپہر نوں جیوں ای سکول مُکدا میں اپنی روٹی تے شہد واسطے سِدھا گھر اَپڑدا تے فیر جِنی چھیتی ہو سکدا میں کھیڈن کُدن لئی نکل جاندا۔ ایس دے ساہویں تاں مینوں اپنا پسندیدا روٹی شہدا کھانا وی اینا سوادی نہیں سی لگدا۔میں سکول توں مگروں کافی بھُکھا وی ہوندا ساں ،میری ماں دُنیا وچوں سبھ توں ودھیا روٹی پکاندی سی تے ابا جی سبھ توں ودھیا شہد تیار کردے سن سگوں اوہناں دیاں مدھو مکھیاں شہد بناندیاں ہونیاں۔میرے ابا جی نے مدھو مکھیاں پالیاں ہوئیاں سن ایس (مگس بانی ) دے نال نال اوہ نِکّے جہے کسان وی سن۔ساڈے کول اک پَیلی سی ، کجھ بکریاں، دوگاواں،سُورتے کُجھ کُکڑِیاں وی سن پر شہد دا کاروبار اوہناں دا بنیادی سی۔پہاڑیاں تے اوہناں نے درجناں چھتے رکھے ہوئے سن جس کر کے شہد دی گھاٹ نہیں سی۔میں کدی جَتن ای نہیں سی کیتا خاص کر کے چھتیاں واسطے ،کئی وارمومی ٹُکڑے مونۂ وچ پھس وی جایا کردے سن۔دُدھ دا پیالا جس نوں گھٹ ای جی آیاں نوں کہیا جاندا سی ماں جی مینوں کھیڈن جاون توں پہلاں پھڑاندے ہویاں کہندے "گاں دا تازا دُدھ تیرے واسطے بہت چنگا اے" ۔چنگا سی یاں نہیں مینوں دُدھ توں نفرت سی۔میں ایس نوں بڑی مشکل نال بغیر چکھیوں سنگھوں ہیٹھاں کرنا سِکھ لیا سی تاں جو چھیتی نال میں اپنے محبوب پہاڑاں دے وچالے اَپڑ سکاں۔ سردیاں وچ کدی کدی میں اپنے ابا جی نال مدھو مکھیاں واسطے چارےدا پربندھ کردے تے گرمیاں وچ شہد اِکٹھا کرن لئی جاندے۔مینوں ایہ پسند سی اوہناں دے نال کَمکار کرنا بہت چنگا لگدا۔پر میں اوہناں نوں کدے دسیا ای نہیں تے اپنی مَن مرضی کردا۔میں جِتھے دِل کردا جا سکدا ساں۔میریاں سوچاں تے سُفنے اَزادی نال نس بھج سکدے ساں۔میں اپنی سبھ توں اُچی واج وچ گا سکدا ساں۔چِیلاں نال اُڈاریاں بھر سکدا ساں ،ہِرناں،سُوراں،رِچھاں تے نہ وکھالی دیون والے بھگیاڑاں نال دیوانا جہیا وی ہو سکدا ساں۔صرف میں ای میں ہو سکدا ساں بس۔

ا ِک دُپہرے جدوں میں سکولوں پرت کے دُدھ ولا مگ لگ بھگ مُکاون ای والا ساں کہ میں ویکھیا ماں نے باہر جاون واسطے کوٹ پایا ہویا سی " میں کُجھ خریداری کرنا چاہ رہی آں،ٹامس۔کیہ تُوں میرے نال جاویں گا؟"

" مینوں خریداری کرنا اُکا چنگا نہیں لگدا۔" میں اوہناں نوں آکھیا۔

" مینوں ایہ تاں پتا ای اے ،ٹامس" اوہناں نے بولنا شروع کیتا" ایس لئی ای میں سوچیا کہ تینوں لائبریری لے جاواں گی۔ایہ تیرے واسطے کجھ وکھرا جہیا ای ہووے گا۔باہر تاں چِکڑ ہوون کر کے حالات خراب نیں تے اجہے موسم وچ تاں تُوں باہر نسن بھجن نہیں جا سکدا۔"

" جاواں گا" میں دسن لگا پر اوہ تاں سُن ای نہیں سن رہے۔

" تُوں اوتھے پورا گِلا ہو جاویں گا،تینوں کُجھ ہو وی سکدا اے۔تُوں اوتھے تاں اوکڑاں نال اُتے پہاڑیاں اُتے چڑھنا ای ہوندا اے۔تُوں آل دوالا ویکھنا ای چاہنا ایں نا۔جا تیریاں چار لتاں نِکل آون گِیاں تے دو سِنگ وی تے مینوں کیہ ملے گا پُتر دی تھاں اِک بکری۔نہیں نہیں،ایس دی بجائے اِک وار تاں تُوں لائبریری جا سکدا ایں۔میرے نال خریداری کرن لئی جاون دی کوئی لوڑ نہیں۔میں کلی ای خریداری واسطے چلی جاواں گی جد کہ تُوں لائبریری چلا جاوِیں تے اوتھے کُجھ کہانیاں سُن لئیں۔اوتھے اِک نویں لائبریرین آئی اے جو بہت سوادی کہانیاں سُناندی اے۔تیرے واسطے بہت سوادی رہوے گا۔"

" کوئی سواد نہیں آنا" میں دسیا۔"مینوں تاں کہانیاں پسند ای نہیں۔کہانیاں چنگیاں نہیں ہوندیاں ۔سکول وچ سُن چُکیاں۔''میں پہلاں ای ماں جی نوں دس دِتا تاں جو اوہ ذہنی طور تے میرے جواب لئی تیار رہن۔مینوں ایہ وی پتا سی کہ ایہ اِک اجہی لڑائی ہو رہی جہدے وچ میں جِت ای نہیں ساں سکدا۔فیر وی میں لڑن لئی پکا ارادا بنا چُکیا ساں۔اوہ جد مینوں کوٹ پوا رہے سن اوس ویلے وی میں اپنا رَوس وکھالا کر رہیا ساں۔" ٹامس ۔، ایہ تیرے واسطے فائدا مند ہووے گا۔ہر کوئی نویں لائبریرین دے گُن گاندا پیا اے۔اوہ ہر دُپہر نوں کہانیاں سُناندی اے،اوہناں بالاں نوں کہانی سُناندی اے جو سُنن دے چاہیوان ہوندے نیں۔"

" پر میں سُننا ای نہیں چاہندا۔" میں احتجاج کیتا جو بے اثر اِی رہیا۔

( جاری اے)